Ἤδη τό 2013 εἶχα δουλέψει αὐτό τό ὑπέροχο θέμα, ἕνα ἀπό τά πιό ἀγαπημένα τῶν ἐρασιτεχνῶν ἀστρονόμων καί ἴσως ὄχι μόνο. Δέν ἔμεινα τότε ἱκανοποιημένος οὔτε μέ τίς λήψεις ἀλλά πολύ περισσότερο οὔτε μέ τό τελικό ἀποτέλεσμα. Ἔτσι εἶχα σχεδιάσει νά ἐπαναλάβω ὅλες τίς λήψεις ἀλλά φυσικά καί τήν ἐπεξεργασία τούς ἐξἀρχῆς. Τό φθινόπωρο πού μᾶς πέρασε (2015) τελικά τό ἐπιχείρησα. Μόλις τώρα (μερικούς μῆνες μετά) ὁλοκλήρωσα τήν ἐπεξεργασία τούς. Κρίνοντας ἀπό τό ἀποτέλεσμα, τελικά ἄξιζε τόν κόπο. Ἐλπίζω νά τό ἀπολαύσετε καί ἐσεῖς…

 

 

   Τό πιό γνωστό καί πιό ὄμορφο ἀνοικτό σμῆνος, ἀπό τά πιό κοντινά στή γῆ μας, ἀπέχει περίπου 430 ἔτη φωτός. Ἀνήκει στόν ἀστερισμό τοῦ Ταύρου. μέ φαινόμενη φωτεινότητα +1,50 καί φαινόμενο μέγεθος 2 μοιρῶν στόν οὐρανό. Ὁρατό καί μέ γυμνό μάτι. Περιέχει περίπου 1.000 ἐπιβεβαιωμένα μέλη, ἡλικίας μόλις 100 ἐκατομυρίων ἐτῶν, ὅμως μόλις 6 ἕως 9 εἶναι ὁρατοί μέ γυμνό μάτι, πλαισιόνουν παρόμοιο σχηματισμό μέ αὐτόν τῆς μεγάλης ἄρκτου, ἀλλά σέ πολύ μικρότερο μέγεθος (βλέπε φωτογραφία πιό κάτω). Ὁ πυρήνας τοῦ σμήνους ἔχει ἀκτίνα 8 ἔτη φωτός (ἡ παλλιριακή ἀκτίνα τοῦ σμήνους εἶναι 43 ἔτη φωτός). Ἀπέχει μόλις 4 μοῖρες ἀπό τήν ἐκκλειπτική, μέ ἀποτέσμα νά περνοῦν κοντά ἀπό τό φεγγάρι μας ἡ καί ἄλλους πλανῆτες καί κάποιες φορές νά συμφαίνουν ἐκκλείψεις σέ αὐτά τά ἀστέρια ἀπό τούς διερχόμενους πλανῆτες τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος, συμβάντα ἐξαιρετικά δημοφιλή σέ ἐρασιτέχνες ἀστρονόμους, χωρίς μάλιστα νά ἀπαιτεῖται ἀκριβός ἐξοπλισμός γιά τήν παρατήρηση αὐτῶν τῶν φαινομένων. Φαίνεται ὅτι τό σμῆνος αὐτό θά διασκορπιστεῖ μετά ἀπό 250 ἐκατομύρια χρόνια, λόγω βαρυτικών δυνάμεων ἀπό παρακείμενο γαλαξία. Μαζί μέ τό νέφος αὐτό, ὑπάρχει διάμεσο ἀστρικό ὑλικό καί σκόνη, πού ὅμως κινεῖται ἀνεξάτητα ἀπό τό νέφος σέ ἄλλη κατεύθυνση (ἀπομακρύνεται ἀπό τό σμῆνος μέ ταχύτητα 11 km/sec. Ἐπειδή ὅμως οἱ ἀστέρες τοῦ νέφους, εἶναι ἐξαιρετικά φωτεινοί, φωτίζουν τό ὑλικό αὐτό δημιουργώντας νεφέλωμα ἀντανάκλασης. Τό πιό γνωστό εἶναι τό νεφέλωμα τῆς Μερόπης, ὅμως ἀντίστοιχα νεφελώματα ἀντανάκλασης σχηματίζονται καί γύρω ἀπό τή Μαία, τήν Ἀλκυόνη, τήν Ἠλέκτρα, τήν Κελαινώ καί τήν Ταϋγέτη. Εἶναι ὁρατά σέ φωτογραφίες μακράς ἔκθεσης (ὅπως αὐτή πού παρατείθεται πιό πάνω).

 

Τεχνικά στοιχεῖα τῆς ἄνω φωτογραφίας

Lum 30x600 sec

RGB 19x300s, each

Mount  : AP Mach1 GTO

Camera  : QSI 683

Telescope  : Takahashi FSQ 106

 

Οι λήψεις έγιναν στην Σκύρο, τή Μάνη καί τήν Εὔβοια, ἀπό τόν Σεπτέμβριο μέχρι καί τόν Νοέμβριο τοῦ 2015.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Μυθολογία

   Μαζί μέ τίς Πλειάδες , στόν Ταῦρο ἀνήκει καί τό ἀστρικό σμῆνος τῶν Ὑάδων. Γι' αὐτό ἐν συντομία, θά ἀναφερθῶ καί στά μυθολογικά στοιχεῖα τους, μαζί μέ αὐτά τῶν Πλειάδων.

 

Πλειάδες

 

Οἱ ἑπτά κόρες  τοῦ ἄτλαντα καί τῆς Πλειόνης ἡ Ἀίθρας (Ὠκεανίδων). Γεννήθηκαν στό ὄρος Κυλλήνη τῆς Ἀρκαδίας (ἀναφαίρεται στό ὄρος Ζήρεια πού σήμερα ἀνήκει στό νομό Κορινθίας) καί τά ὀνόματα τούς εἶναι : Μαία, Ἀλκυόνη, Μερόπη, Κελαινώ, Ἠλέκτρα, Στερόπη καί Ταϋγέτη. Ὅλες τους πλήν τῆς Μερόπης παντρεύτηκαν θεούς. Γι' αὐτό καί ἡ Μερόπη, λέει ὁ μύθος, κρύβεται ἀπό τή ντροπή της. Ἡ Μερόπη πῆρε τόν Σίσυφο καί μαζί του ἔκανε τόν Γλαύκο. Κατά ἄλλο μύθο, αὐτή πού κρύβεται εἶναι ἡ Ἠλέκτρα, ἡ μητέρα τοῦ Δαρδάνου, γενάρχη τῶν Τρώων. Κρύβεται ἀπό τή λύπη της γιά τήν πτώση τῆς Τροίας. Ἡ Μαία καί ἡ Ταϋγέτη ἔκαναν παιδιά μέ τόν Δία (ἡ πρώτη τόν Ἑρμῆ καί τόν Λακεδαίμονα ἡ δεύτερη). Ἡ Κελαινώ μέ τόν Ποσειδώνα ἔκανε τόν Λύκο καί ἡ Ἀλκυόνη τόν Ὑρέα καί τόν Ὑπερήνορα. Ὅλες τούς ἦταν ἀδελφές μέ τίς Υάδες.

 

Ὅταν ἀνατέλλουν (στά μέσα Μαΐου) προαναγγέλλουν τήν ὡρίμανση τῶν σιτηρῶν καί τήν προσέγγιση τῆς συγκομιδῆς τους. Ὅταν δύουν (Νοέμβριο) δίνουν τό ἔναυσμα τοῦ ὀργώματος καί τῆς σποράς , μέ τή σύγχρονη ἔναρξη τῶν βροχῶν. Συνδέθηκε μέ τήν ἀγροτική ζωή καί ἡ φαντασία τῶν ἀγροτῶν ἔδωσε γέννηση σέ πλείστους ὅσους μύθους. Ὁ Δίας τίς ἔστειλε στόν οὐρανό ἀπό λύπηση, ἐπειδή ἦταν ἀπαρηγόρητες εἴτε γιά τόν θάνατο τῶν ἀδελφῶν τους Ὑάδων, εἴτε γιά τό πάθημα τοῦ πατέρα τους. Κατά τόν (Βοιωτικό) μύθο, ἡ μητέρα τους Πλειόνη μέ τίς θυγατέρες της, ἐπειδή κυνηγήθηκαν  ἀπό τόν Ὠρίωνα (εἴτε ἐπειδή εἶχε ἐρωτευτεῖ τή μητέρα τους Πλειόνη εἴτε ἐπειδή αὐτές ἀνῆκαν στήν συντροφιά τῆς Ἀρτέμιδος θέλοντας νά ἑνωθεῖ ἐρωτικά μαζί τους). Αὐτές παρακάλεσαν ἀπελπισμένες τόν Δία νά τίς βοηθήσει. Αὐτός γιά νά τίς ἀπαλλάξει ἀπό τό κυνηγητό καί τίς προσβολές τοῦ γίγαντα, τίς μετέφερε ὅλες μαζί μέ τό διώκτη τους στόν οὐρανό σάν ἀστέρια. Τό ὄνομα τους (πελειάδες-πλειάδες-ἀγριοπεριστερές) ἔδωσε βάση καί στό μύθο τῆς μεταμόρφωσης τους σέ περιστερές.  Ἡ Μαία, ἡ μεγαλύτερη καί ἡ ὀμορφότερη, ἔδωσε στόν Δία τόν κομψότερο γιό του, τόν Ἑρμῆ. Τόν γέννησε σέ ἕνα σπήλαιο τοῦ όρους  Κυλλήνης, στήν Ἀρκαδία. Στήν Ἠλέκτρα καί τή Στερόπη, ἀποδιδόταν ἡ λάμψη τῶν πλειάδεων στήν ἐαρινή ἀνατολή τους, ἐνῶ στήν Ἀλκυόνη καί τήν Κελαινώ, ὡς ἐρωμένων τοῦ Ποσειδώνα, ἀποδίδονταν οἱ βροχές καί οἱ τρικυμίες πού μέ τή σειρά τους προκαλοῦσαν τό σκοτείνιασμα τῆς θάλασσας στήν φθινοπωρινή τους δύση. Ἡ Ταϋγέτη (Λακωνικός καί Βοιωτικός μύθος) ἦταν ἡ μητέρα τοῦ βασιλιά τῆς Λακεδαίμονα μέ τήν ἕνωση της μέ τόν Δία. Τέλος, ἡ Μερόπη, σπανίως ὁρατή, ἦταν σύζυγος τοῦ Σισύφου καί μητέρα τοῦ Γλαύκου.

 

  Κατά ἄλλο μύθο, οἱ Πλειάδες ἦταν κόρες τῆς βασίλισσας τῶν Ἀμαζόνων. Τά ὀνόματα τούς κατ' αὐτό τό μύθο ἦταν : Μαία, Πρώτις, Γλαυκία, Κοκκυμώ,  Παρθενία, Στονυχία καί Λαμπαδώ.

 

Ὑάδες

 

Ὅπως καί οἱ Πλειάδες, ἦταν κόρες τοῦ Ἄτλαντα μέ τήν Πλειόνη ἡ τήν Ἀίθρα.  Τό ὄνομα τους συγγενεύει μέ τίς βροχές, ἀπ' ὅπου καί ἐτυμολογικά συνδέεται τό ὄνομα τους( ὕειν, ὕδωρ)  καί οἱ ὁποῖες συμπίπτουν μέ τήν ἐποχή τῆς ἀνατολῆς καί τή δύσης τους. Στόν οὐρανό εἶναι θεότητες τῶν βροχῶν, στή γῆ ὅμως εἶναι νύμφες πού σχετίζονται μέ τήν γονιμοποιό ὑγρασία. Ἦταν Νύμφες καί εἶναι αὐτές πού ἀνάθρεψαν τόν Δία(  ἤ κατ' ἄλλο μύθο τόν Διόνυσο - κατ' αὐτό τό μύθο, τό ὄνομα τους προέρχεται ἀπό τήν ὀνομασία τοῦΔιονύσου  Ὕης) στό ὄρος Νύσα. Ὅταν ὁ νεαρός θεός καταδιώχθηκε στή Θράκη ἀπό τόν βασιλιά Λυκούργο, αὐτές μετέφεραν τό παιδί στή θήβα γιά νά τό παραδώσουν στά χέρια τῆς Ἰνούς. Ὁ Δίας εἴτε γιά νά τίς ευχαριστήσει  πού ἔσωσαν τό παιδί του, εἴτε γιατί τίς λυπήθηκε, τούς ἔδωσε περίοπτη θέση στόν οὐρανό.

 

Κατά μεταγενέστερο μύθο, οἱ Πλειάδες καί οἱ Ὑάδες ἦταν οἱ κόρες τοῦ Δία καί τῆς Ἀθίρας. Εἶχαν ἕναν ἀδελφότοῦ  Ὕα. Αὐτός σκοτώθηκε στό κυνήγι ἀπό δάγκωμα φιδιοῦ. Οἱ ἀδελφές τότε,  ἔμειναν ἀπαρηγόρητες. Ὁ Δίας τίς λυπήθηκε καί τίς μετέφερε στόν οὐρανό.