
Ἡ ἁλυσίδα τοῦ Μαρκαριάν
Ἡ τοπικὴ ὁμάδα τῶν γαλαξιῶν τῆς παρθένου, στὴν ὁποία ἀνήκει καὶ ὁ δικός μας γαλαξίας, ἔχει ἰδιαίτερη σημασία γιὰ μᾶς, μιᾶς καί εἶναι οἱ γείτονες μας. Πάνω ἀπὸ χίλιοι γαλαξίες εἶναι γνωστοὶ ὅτι ἀνήκουν στὸ σμῆνος τῆς παρθένου, τὸ κοντινότερο σὲ μᾶς σμῆνος γαλαξιῶν τῆς δικῆς μας τοπικῆς ὁμάδας. Ἡ «ἁλυσίδα τοῦ Μαρκαριάν» (Markarian chain- πρὸς τιμὴ τοῦ ἀστρονόμου ποὺ τούς ἀνακάλυψε -ἀρχὲς τοῦ 1960), φαίνεται ἀπὸ τὴ γῆ σὰν μιὰ κυρτωμένη γραμμή.
Ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον ἔχουν οἱ δύο γαλαξίες NGC 4438 καὶ 4435, στὸ κέντρο τῆς εἰκόνας (ἀπὸ δεξιὰ φαίνονται ὁ Μ84, ὁ Μ86 καὶ ἀκολουθεῖ τὸ διπλὸ αὐτὸ σύστημα γαλαξιῶν). Ἔχουν τὸ προσωνύμιο «τὰ μάτια» (the eyes), γιατὶ εἶναι ἐπιμηκυμένοι πρὸς τὸν ἴδιο ἄξονα. Στὴν οὐσία πρόκειται γιὰ ἕνα πιθανὸ σύστημα «ἀστρικοῦ καννιβαλισμοῦ». Ὁ NGC 4438 εἶναι ὁ κύριος (merger galaxy), ἔχοντας κρατήσει τὸ περισσότερο ὑλικὸ ἀπὸ τὴ σύγκρουση τους. Ἀντίθετα ὁ ἄλλος (NGC 4435) ἔχει χάσει τὸ μεγαλύτερο μέρος του. Μάλιστα ὁ NGC 4435 ἔχει σχετικὰ νέο ἡλικιακὰ ἀστρικὸ πληθυσμὸ στὶς κεντρικὲς περιοχὲς του (ἡλικίας 190.000.000 ἐτῶν) Ἡ σύγκρουση τους ἔγινε στὸ παρελθόν, ποὺ ὑπολογίζεται ὅτι πλησίασαν μεταξὺ τους στὴν ἀπόσταση τῶν 16.000 ἐτῶν φωτός (ἡ κοντινότερη ἀπόσταση τους). Σήμερα ὑπολογίζεται ὅτι ἀπέχουν μεταξὺ τους περίπου 100.000 ἔτη φωτός, δηλαδὴ ἀπομακρύνονται ὁ ἕνας ἀπὸ τὸν ἄλλον. Φαίνεται ὅμως ὅτι καὶ πρόσθετες βαρυτικὲς δυνάμεις ἀπὸ κοντινοὺς γαλαξίες, ὅπως αὐτὲς τοῦ Μ86, ἀλλὰ καὶ τῶν ὑπολοίπων τοῦ σμήνους, ἔπαιξαν ρόλο. Ἀπέχουν ἀπὸ μᾶς περίπου 40-50.000.000 ἔτη φωτός.
Ἀβεβαιότητα περιβάλλει τὸν ἐνεργὸ μηχανισμὸ τοῦ πυρήνα τοῦ NGC 4438, ὁ ὁποῖος σήμερα διερευνᾶται. Αὐτὸς ὁ μηχανισμὸς μπορεῖ νὰ περιέχει μιὰ ἔκρηξη ἀστέρων ἤ μία μαύρη τρύπα. Ἐπιπρόσθετα, φαίνεται ὅτι ἡ βλάβη τοῦ διαστρικοῦ ὑλικοῦ τοῦ γαλαξία αὐτοῦ, ὀφείλεται στὴν ἔκκεντρη σύγκρουση τῶν δύο αὐτῶν γαλαξιῶν, πρὶν ἀπὸ ἑκατομμύρια ἔτη (ὄχι τόσο παλιὰ δηλαδή). Πάντως διερευνᾶται ἡ ἀλληλεπίδραση καὶ μὲ ἄλλους κοντινοὺς γαλαξίες, ὅπως αὐτὴ μὲ τὸν μαζικὸ Μ86, ἡ ὁποία ἐπιβεβαιώθηκε μὲ τὴν ἀνακάλυψη πολλῶν νηματοειδῶν ἰονισμένων ἀερίων ποὺ ἑνώνουν τοὺς δύο αὐτούς γαλαξίες, ὅπως ἐπίσης καὶ ἡ ἀνακάλυψη ἀερίων καὶ σκόνης στὸν Μ86, ποὺ θεωρεῖται ὅτι διέφυγαν ἀπὸ τὸν NGC 4438.
4x15 mins (Luminance)
Takahashi FSQ106
QSI 683 camera
EQ6 Mount,
Σκῦρος, 6 Μαΐου 2013.
Στὶς ἀναζητήσεις ποὺ ἐμπεριέχει ἡ ἐνασχόληση μου μὲ τὴν φωτογράφηση τοῦ «βαθέος οὐρανοῦ», μοῦ ἔλειπε ἡ συνοδεία τῆς μουσικῆς, αὐτῆς ποὺ βιωματικὰ ἔχει ἐνσωματωθεῖ μέσα μου. Ἔτσι ἀποφάσισα νὰ συμπληρώνω τίς ἀστροφωτογραφίες μου, μὲ τὴν μουσικὴ μου. Ἀπὸ τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 2016 σὰν ἀφετηρία λοιπόν, μαζὶ μὲ τὸ Flaming Star Nebula παρουσιάζω τὸ Floydish Pulsar, σὰν πρώτη μου μουσικὴ σύνθεση (σύνθεση, ἐκτέλεση καὶ παραγωγὴ ἀπὸ ἐμένα), μὲ ἔμπνευση πάντα ἀπὸ αὐτὲς τὶς εἰκόνες.
Ἀκολουθοῦν δύο ἀκόμα μουσικὲς ἀναπολήσεις ποὺ ὁλοκληρώνουν τὴν ἀρχικὴ τριλογία, Parallel Worlds I καί Dancing Stars I ποὺ περιγράφουν μία ἀτέρμονη καὶ χωρὶς προφανῆ λόγο περιήγηση στὸ χωροχρόνο.